Ngưỡng lactate là gì?

Ngưỡng lactate là một thuật ngữ thể thao được sử dụng để mô tả mức độ lactate trong máu mà cơ bắp sản xuất trong quá trình vận động. Lactate là sản phẩm của quá trình lên men anaerobic trong cơ bắp khi cơ bắp sử dụng glucose để tạo năng lượng mà không có đủ oxy.

>>> Đọc thêm: Tổng hợp các loại địa hình chạy trail dành cho người mới tìm hiểu.

Ngưỡng lactate được hình thành từ đâu?

Khi tập luyện ở mức độ cao hoặc cường độ vận động lớn, cơ bắp sẽ sản xuất lactate nhiều hơn và nhanh hơn. Ngưỡng lactate là mức độ mà cơ bắp không thể loại bỏ lactate nhanh chóng và hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ của nó trong máu. Khi ngưỡng lactate được vượt qua, sự mệt mỏi cảm thấy tăng lên đáng kể.

Đo lường ngưỡng lactate thông thường được thực hiện trong một bài kiểm tra thể lực, trong đó mẫu máu được lấy ở các cấp độ tập luyện khác nhau và đo lường nồng độ lactate. Thông thường, ngưỡng lactate cao hơn ở những người tập luyện thể lực cao hơn, do cơ bắp của họ có khả năng chịu đựng và loại bỏ lactate tốt hơn.

Mối quan hệ giữa ngưỡng lactate và chỉ số V02

Ngưỡng lactate và chỉ số VO2 max (còn được gọi là tối đa tiêu thụ oxy) là hai yếu tố quan trọng trong đánh giá và cải thiện thể lực của một người. Hai yếu tố này có mối quan hệ mật thiết với nhau và thường được sử dụng để đo lường sức mạnh và khả năng vận động của cơ thể. Dưới đây là mối quan hệ giữa ngưỡng lactate và chỉ số VO2 max:

1. Ngưỡng lactate (LT – Lactate Threshold): Ngưỡng lactate là mức độ cường độ vận động mà lượng lactate trong máu tăng một cách đáng kể so với trạng thái nền (cân bằng giữa sản xuất và loại bỏ lactate). Đây là một chỉ số quan trọng trong thể thao vận động lực học vì nó liên quan mật thiết đến khả năng chịu đựng cường độ vận động lớn và kéo dài.
2. Chỉ số VO2 max: Chỉ số VO2 max là một đo lường cho sức mạnh của hệ thống hô hấp và tuần hoàn của cơ thể, tức là khả năng tối đa của cơ thể trong việc hấp thụ và sử dụng oxy trong quá trình vận động. Nó được đo lường bằng lượng oxy tiêu thụ tối đa trong một đơn vị thời gian (thường là mỗi phút) trong khi tập luyện ở cường độ tăng dần.

Mối quan hệ giữa ngưỡng lactate và chỉ số VO2

Ngưỡng lactate và VO2 max: Ngưỡng lactate thường xảy ra ở một phần trăm tương đối nhất định của chỉ số VO2 max. Ở những người có chỉ số VO2 max cao, ngưỡng lactate thường xảy ra ở cường độ vận động cao hơn và ngược lại. Điều này có nghĩa là người có VO2 max cao thường có thể chịu đựng được cường độ vận động lớn hơn mà không đạt đến ngưỡng lactate.

Tóm lại, chỉ số VO2 max và ngưỡng lactate là hai yếu tố quan trọng trong đánh giá thể lực và hiệu suất vận động của một người, và chúng thường liên quan mật thiết với nhau trong ngữ cảnh thể dục và thể thao.

Cách đo ngưỡng lactate chính xác nhất

• Chuẩn bị thiết bị: Bạn cần một máy đo lactate máu, đầu lấy mẫu, que thử, và máy đo đường huyết.
• Lấy mẫu máu: Trước khi bắt đầu thử nghiệm, bạn cần lấy mẫu máu từ người được kiểm tra. Điều này thường được thực hiện bằng cách châm máu từ ngón tay bằng một đầu lấy mẫu.

• Thực hiện bài kiểm tra: Người được kiểm tra sẽ thực hiện một hoặc nhiều hoạt động vận động với cường độ tăng dần.
• Lấy mẫu máu trong quá trình: Trong quá trình hoạt động, bạn sẽ lấy mẫu máu ở các thời điểm nhất định, thường là ở các bước tăng dần cường độ.
• Đo nồng độ lactate: Mẫu máu được đưa vào máy đo lactate, nơi nồng độ lactate trong máu được đo lường.
• Xây dựng biểu đồ lactate: Sau khi thu thập dữ liệu từ các mẫu máu, bạn có thể xây dựng biểu đồ nồng độ lactate theo thời gian hoặc theo cường độ hoạt động.
• Xác định ngưỡng lactate: Ngưỡng lactate được xác định thông qua biểu đồ lactate, thường là điểm mà sự gia tăng nồng độ lactate trở nên đột ngột.
• Phân tích kết quả: Kết quả của bài kiểm tra sẽ cung cấp thông tin về ngưỡng lactate và cường độ hoạt động mà người được kiểm tra không thể duy trì mà không tạo ra lactate nhiều hơn mức có thể loại bỏ được.

Lưu ý rằng việc đo ngưỡng lactate cần phải được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế hoặc huấn luyện viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và đáng tin cậy.

>> Xem thêm: Up hill là gì? Down hill là gì trong chạy trail.

Ai là người nên đo ngưỡng lactate thường xuyên

Bộ môn thể thao nào nên thường đo ngưỡng lactate

Số lần kiểm tra ngưỡng lactate trong một mùa giải thể thao phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại môn thể thao, mục tiêu của người tham gia, và chương trình huấn luyện cụ thể. 

Đua xe đạp hoặc chạy bộ

Trong các môn thể thao cần có sự chịu đựng và năng lượng kéo dài, như đua xe đạp đường trường hoặc marathon, việc kiểm tra ngưỡng lactate có thể được thực hiện từ 3 đến 5 lần trong mùa giải. Các bài kiểm tra này thường được thực hiện ở các giai đoạn khác nhau của chu kỳ huấn luyện để theo dõi sự tiến triển và điều chỉnh chương trình tập luyện.

Bóng đá hoặc bóng rổ

Trong các môn thể thao vận động nhanh và cần có sự chuyển động nhanh như bóng đá hoặc bóng rổ, việc kiểm tra ngưỡng lactate có thể ít phổ biến hơn. Tuy nhiên, các đội bóng chuyên nghiệp có thể tiến hành các bài kiểm tra này từ 1 đến 3 lần trong mùa giải để đánh giá thể lực của cầu thủ và điều chỉnh chương trình huấn luyện.

Điền kinh

Trong điền kinh, việc kiểm tra ngưỡng lactate thường không được thực hiện thường xuyên bằng cách như trong các môn thể thao cần sự chịu đựng cao hơn. Tuy nhiên, trong các pha chuẩn bị cho các giải đấu quan trọng hoặc trong quá trình chuẩn bị cơ bắp, các vận động viên có thể tiến hành một hoặc hai lần kiểm tra ngưỡng lactate.

Saigon Uniform – Đơn vị đồng hành cùng các giải chạy half marathon, full marahon chuyên nghiệp. Liên hệ email [email protected] để hợp tác cùng chúng tôi.